وراثت پذیری صفات عملکردی و مرفولوژیکی همگروه های مرزه رشینگری

گیاه مرزه رشینگری متعلق به خانوادهی نعناعیان یکی از گونه های مرزه انحصاری ایران است که به دلیل داشتن کارواکرول بالا در اسانس در صنایع دارویی استفاده آن رو به گسترش می باشد. برنامه اهلی سازی و اصلاح رقم مناسب از این گیاه جهت کشت از چند سال پیش در ایران آغاز شده است. در غربالگری اولیه 1200 جمعیت از 12 رویشگاه و کشت در شرایط محیطی یکسان، نهایتا تعداد 58 همگروه برتر از این گیاه شناسایی شدند. در این تحقیق، نتاج نیمه خواهری از تلاقی پلی کراس همگروه های برتر تهیه و جهت ارزیابی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تکرار کشت شدند. صفات سطح مقطع بوته، ارتفاع گیاه، تعداد شاخهاصلی، تعداد شاخه فرعی،طول و عرض برگ، وزن تر و خشک بوته، وزن خشک برگ و گل، درصد اسانس و عملکرد اسانس در مرحله گلدهی کامل اندازهگیری شدند. وراثتپذیری خصوصی براساس تک بوته (H1) و میانگین خانواده (H2)، واریانس افزایشی و قابلیت ترکیبپذیری برای هر صفت محاسبه گردید. میزان وراثتپذیری خصوصی برای صفات سطح مقطع، ارتفاع و تعداد شاخه اصلی بیشترین و برای صفت تعداد شاخه فرعی کمترین بودند. واریانس افزایشی برای صفات سطح مقطع، تعداد شاخه اصلی، وزن تر، وزن خشک، وزن برگ و گل و ارتفاع گیاه معنیداربود. با گزینش 20 درصد از خانوادههای ناتنی برای صفت عملکرد اسانس بر اساس قابلیت ترکیبعمومی، به ترتیب خانوادههای F27، Z12، Z37، F14، E59 ، E37، Z26،Z28، K56 و G27 را می توانبه عنوان والدین مناسب جهت تولید واریته سنتتیک انتخاب نمود.